Wirus komputerowy to prawdziwy koszmar dla każdego kto korzysta z komputera.
Pamiętam czasy kiedy wirusy były czymś nowym i tajemniczym a ich działanie budziło nie lada strach.
Oczywiście teraz wiemy o nich znacznie więcej ale nadal potrafią narobić sporo szkód.
Co to jest wirus komputerowy i jak działa?
Najprościej mówiąc wirus komputerowy to program który sam się kopiuje i rozprzestrzenia.
Jest to swego rodzaju pasożyt który potrzebuje żywiciela – w tym przypadku komputera – aby przetrwać. Wirusy często infiltrują pliki i programy a następnie infekują inne systemy lub urządzenia często bez wiedzy użytkownika.
Wirusy komputerowe – różnorodność gatunkowa
Nie wszystkie wirusy są jednakowe.
Możemy wyróżnić wiele różnych typów wirusów które działają w odmienny sposób:
Wirusy sektora startowego
Ten typ wirusów jest raczej rzadko spotykany w dzisiejszych czasach.
Ich działanie opiera się na infekowaniu sektorów rozruchowych dysków twardych.
W praktyce oznacza to że wirus wkracza do akcji jeszcze przed uruchomieniem systemu operacyjnego co czyni go niezwykle trudnym do usunięcia.
Wirusy typu Boot
Wirusy typu Boot to kolejna odmiana wirusów która czai się w sekcjach rozruchowych.
Taki wirus potrafi zainfekować dyskietkę rozruchową lub system operacyjny a następnie rozprzestrzeniać się na inne urządzenia.
Wirusy nierezydentne
Wirusy nierezydentne to takie które atakują konkretne pliki.
Ich aktywność objawia się zazwyczaj spowolnieniem działania komputera lub błędami w działaniu zainfekowanych programów.
Po zakończeniu działania programu wirus nierezydentny przestaje być aktywny.
Wirusy rezydentne
Wirusy rezydentne to prawdziwi mistrzowie w ukrywaniu się. Potrafią zagnieździć się w pamięci komputera i działać w tle często niepostrzeżenie dla użytkownika.
W ten sposób mogą modyfikować system operacyjny i wpływać na jego działanie.
Wirusy polimorficzne
Wirusy polimorficzne to prawdziwi kameleony świata wirusów.
Potrafią zmieniać swój kod co czyni je niezwykle trudnymi do wykrycia przez oprogramowanie antywirusowe.
Wirusy makro
Wirusy makro to odmiana wirusów która infekuje makra wykorzystywane w programach takich jak Microsoft Office.
Mogą powodować uszkodzenie dokumentów kradzież danych lub zablokować dostęp do systemu.
Wirusy robaków
Wirusy robaków to bardziej złożony typ wirusa.
Potrafią samodzielnie rozprzestrzeniać się w sieci bez potrzeby ingerencji użytkownika.
Ich działanie często opiera się na wykorzystaniu luk w zabezpieczeniach systemów operacyjnych lub oprogramowania.
Wirusy ransomware
Wirusy ransomware to prawdziwe zagrożenie dla każdego.
Ich celem jest zablokowanie dostępu do danych użytkownika i wyłudzenie okupu w zamian za ich odblokowanie.
Ransomware potrafi zakodować dane lub zablokować dostęp do systemu operacyjnego uniemożliwiając normalne korzystanie z komputera.
Skąd biorą się wirusy komputerowe?
Wirusy komputerowe często rozprzestrzeniają się poprzez:
- Pobieranie plików z nieznanych źródeł: To jeden z najczęstszych sposobów na infekcję. Pobieranie plików z niepewnych stron internetowych np. z torrentów lub stron oferujących nielegalne kopie oprogramowania może narazić Cię na ryzyko zainfekowania komputera wirusem.
- Otwieranie załączników w e-mailach: Wiadomości e-mail z nieznanych źródeł mogą zawierać załączniki z wirusami. Należy zachować ostrożność i nie otwierać załączników od nadawców których nie rozpoznajemy.
- Kliknięcie na złośliwe linki: Linki w wiadomościach e-mail lub na stronach internetowych mogą przekierowywać do stron internetowych z wirusem. Należy unikać klikania na podejrzane linki.
- Instalacja złośliwego oprogramowania: Niektóre programy np. gry lub narzędzia do pobierania mogą zawierać złośliwe oprogramowanie które infekuje komputer. Należy wybierać programy z zaufanych źródeł.
- Urządzenia zewnętrzne: Dyski flash karty SD a nawet telefony komórkowe mogą być nośnikami wirusów. Należy podłączać takie urządzenia do komputera tylko po wcześniejszym zeskanowaniu ich programem antywirusowym.
- Sieci publiczne Wi-Fi: Publiczne sieci Wi-Fi są często narażone na ataki cybernetyczne. Należy unikać korzystania z sieci publicznych Wi-Fi do logowania się do wrażliwych kont np. bankowych.
Jak chronić się przed wirusami?
Istnieje wiele sposobów na ochronę komputera przed wirusami.
Oto kilka podstawowych zasad:
- Używaj oprogramowania antywirusowego: Instalacja i regularne aktualizowanie oprogramowania antywirusowego to podstawa bezpieczeństwa w sieci. Dobry program antywirusowy potrafi wykryć i usunąć wirusy z komputera.
- Używaj zapory sieciowej: Zapora sieciowa blokuje niepożądany ruch sieciowy i chroni komputer przed atakami z zewnątrz.
- Regularnie aktualizuj system operacyjny i oprogramowanie: Aktualizacje oprogramowania często zawierają poprawki bezpieczeństwa które chronią komputer przed nowymi wirusami.
- Bądź ostrożny podczas surfowania po internecie: Unikaj odwiedzania podejrzanych stron internetowych nie klikaj na podejrzane linki i nie pobieraj plików z nieznanych źródeł.
- Tworzenie kopii zapasowych danych: Regularne tworzenie kopii zapasowych danych pozwala odzyskać je w przypadku infekcji wirusem lub awarii komputera.
- Użyj VPN: VPN (Virtual Private Network) to narzędzie które szyfruje ruch sieciowy i maskuje Twój adres IP. Używanie VPN może pomóc w ochronie komputera przed atakami cybernetycznymi i wirusami zwłaszcza w przypadku korzystania z publicznych sieci Wi-Fi.
- Nie otwieraj podejrzanych wiadomości e-mail: Usunięcie e-maila od nieznanego nadawcy lub e-maila z nieznanym załącznikiem to jedna z najprostszych metod ochrony przed wirusem.
- Zachowaj ostrożność podczas instalowania oprogramowania: Pamiętaj że oprogramowanie należy pobierać tylko ze sprawdzonych źródeł. Zawsze czytaj uważnie warunki instalacji i upewnij się że instalujesz tylko te programy które są Ci potrzebne.
Historia wirusów komputerowych
Wirusy komputerowe istnieją od momentu pojawienia się komputerów.
Pierwsze wirusy były raczej nieszkodliwe i miały na celu jedynie rozbawienie użytkowników.
Jednak z biegiem czasu wirusy stawały się coraz bardziej złośliwe i niebezpieczne.
Oto kilka znanych przykładów wirusów komputerowych z historii:
- Creeper (1971): Pierwszy wirus komputerowy który rozprzestrzeniał się w sieci.
- Elk Cloner (1982): Pierwszy wirus rozprzestrzeniany na dyskietkach.
- Brain (1986): Pierwszy wirus który rozpowszechnił się na szeroką skalę.
- Melissa (1999): Pierwszy wirus makro który rozprzestrzenił się w sieci.
- WannaCry (2017): Wirus ransomware który zaatakował wiele komputerów na całym świecie.
- NotPetya (2017): Wirus ransomware który wyrządził duże szkody w wielu firmach i instytucjach na całym świecie.
Co zrobić gdy komputer zostanie zainfekowany wirusem?
Jeśli podejrzewasz że Twój komputer został zainfekowany wirusem należy jak najszybciej podjąć kroki aby go usunąć. Oto kilka sposobów na usunięcie wirusa z komputera:
- Uruchom skanowanie programem antywirusowym: Program antywirusowy może wykryć i usunąć wirusa z komputera.
- Zainstaluj oprogramowanie antywirusowe jeśli go nie masz: Jeśli nie masz oprogramowania antywirusowego natychmiast je zainstaluj i uruchom pełne skanowanie komputera.
- Usuń podejrzane pliki: Jeśli widzisz podejrzane pliki np. o nieznanych nazwach lub rozszerzeniach usuń je.
- Przywróć system do wcześniejszego punktu przywracania: Punkty przywracania systemu pozwalają przywrócić komputer do stanu sprzed zainfekowania wirusem.
- Zainstaluj ponownie system operacyjny: Jeśli wirus jest zbyt złośliwy aby go usunąć innymi metodami może być konieczne zainstalowanie ponownie systemu operacyjnego.
- Skorzystaj z pomocy informatyka: Jeśli nie jesteś pewien jak usunąć wirusa z komputera skontaktuj się z informatykiem który pomoże Ci rozwiązać problem.
Podsumowanie
Wirusy komputerowe to poważne zagrożenie dla każdego użytkownika komputera.
Należy podjąć wszelkie możliwe środki ostrożności aby chronić komputer przed wirusami.
Regularne aktualizacje oprogramowania używanie oprogramowania antywirusowego ostrożne korzystanie z internetu i tworzenie kopii zapasowych danych to kluczowe kroki w walce z wirusami komputerowymi.
Jeśli Twój komputer został zainfekowany wirusem jak najszybciej podejmij kroki aby go usunąć.